Samusocial: zijn Huytebroeck & Grouwels slachtoffer of verantwoordelijke?

"Samusocial: zijn Huytebroeck & Grouwels slachtoffer of verantwoordelijke?" vraagt Liesbet Dhaene​ zich af in haar opiniestuk dat De Morgen​ publiceerde:
 

“Samusocial deed aan emotionele chantage” en “Zonder de PS waren we verder gegaan!”, kopten de media nadat voormalige ministers Huytebroeck (Ecolo) en Grouwels (CD&V) gehoord werden in de Parlementaire onderzoekscommissie Samusocial. Grouwels was vijf jaar bevoegd over Samusocial, Huytebroeck maar liefst tien jaar. Les excuses, sont-elles faites pour s’en servir?

Ondanks vermoedens van onder andere misbruik van subsidies en dubbele facturering, slaagden Yvan Mayeur (PS) en Pascale Peraïta (PS) er jarenlang in om elke vorm van transparantie en inzage in Samusocial te verhinderen en haar subsidie jaarlijks te verhogen. Pas in 2013 besliste de Brusselse regering om opdracht te geven aan de inspectie financiën om een rapport over Samusocial op te stellen. Op dat moment was Huytebroeck al negen jaar bevoegd als minister, Grouwels vier jaar.

Beide ministers hadden er een hele kluif aan om dit te verdedigen en maakten er een klaagzang van machteloosheid van. De “karaktervolle” Peraïta dreigde eenvoudigweg met het winterplan: “Als er deze nacht doden vallen, is het jullie schuld”. En Samusocial was nu eenmaal de enige organisatie in heel Brussel die dergelijke diensten kon aanbieden! En er was geen tijd om een alternatief te zoeken! Tweemaal in al die jaren dat ze bevoegd waren, was er een moment dat de ministers verder wouden gaan: éénmaal met de aanstelling van een “observateur” binnen Samusocial eind 2012 en éénmaal met het versturen van een “strenge” brief na het vernietigend rapport van de inspectie financiën eind 2013. Maar telkens kwam er een grote PS Minister-President tussen (eerst Charles Picqué, daarna Rudi Vervoort) die dit verhinderde.

Dat de verantwoordelijke beleidsmakers jarenlang toegaven aan chantage, heeft catastrofale gevolgen voor de daklozen in Brussel. Enerzijds omdat de zoektocht naar een alternatief voor Samusocial nog moet beginnen. Hoogstwaarschijnlijk zal het winterplan dit jaar noodgedwongen weer in handen van Samusocial gegeven worden. Vreemd genoeg lijkt niemand zich vragen te stellen bij de “monopoliepositie” van Samusocial. Iets wat ik nochtans wél erg betwijfel: in Antwerpen selecteert men de dienstverlener voor de daklozenopvang uit de verschillende kandidaten die ingaan op een oproep tot projectsubsidie. Aan het lanceren van zo’n oproep heeft men in Brussel echter blijkbaar nooit gedacht.

Bovendien staat Brussel hierdoor nog maar aan het begin van de broodnodige evolutie van loutere noodopvang - zoals Samusocial aanbood - naar een opvang gericht op structurele oplossingen voor de dakloze. Een beleid dat de dakloze niet enkel “in leven houdt”, maar hem of haar ook een kans op een andere toekomst geeft. Pas met het “Housing First” project van Céline Fremault (CDH) in 2014 werd hiermee in Brussel een start gemaakt. Nochtans is zo’n “structureel daklozenbeleid” een speerpunt van Ecolo, voor wie Huytebroeck gedurende tien jaar bevoegd was voor het Brussels daklozenbeleid.

De Brusselse Ecolo/Groen alliantie laat er zich graag op voorstaan dat zij “de klokkenluiders” van het schandaal zijn. Het is een vreemde wending van het lot dat net hun oud-minister het levende bewijs is dat ministers in Brussel maar kunnen meeregeren als ze naar de pijpen dansen van de PS. Waardoor zij medeplichtig worden aan het in stand houden van de diepgewortelde Brusselse structuur van verenigingen waar politieke mandatarissen en hun vriendjes ongestraft aan zelfbediening kunnen doen.

En het ziet er jammer genoeg niet naar uit dat er veel zal veranderen. Huidig Minister-President Vervoort (PS) is zowel in de vorige legislatuur als in de huidige actief tussengekomen om Samusocial te beschermen tegen pogingen tot controle van bevoegde ministers. Maar ondertussen blijkt de PS weer stevig in het zadel te zitten in Brussel. En ondanks hun luide roep naar “bonne gouvernance” en hun mooie voornemens maakt geen enkele van zijn collega’s van Défi, Open Vld, SP.A en CD&V hier een punt van. Et les excuses? Elles sont faites pour s’en servir.