Stel de Heizelpaleizen open voor de daklozen tijdens de vrieskou

Meer opvangplaatsen en tijdelijke beschutting in Brussel-Zuid. Elk jaar is de Brusselse regering verrast dat het kan vriezen in de winter en moet het met noodoplossingen komen die niet volstaan om elke dakloze op te vangen. Volgens Gilles Verstraeten, Brussels Parlementslid en Gemeenteraadslid in Anderlecht voor N-VA, is het noodzakelijk en terecht dat de meest kwetsbaren beschutting krijgen tegen de vrieskou. “Maar de veiligheid in het station moet gegarandeerd blijven. De vraag is ook hoe we deze beslissing moeten rijmen met de grote aankondigingen die enkele maanden geleden zijn gedaan over het prioritair aanpakken van de veiligheid in en rond Brussel-Zuid.”

Steeds meer noodopvang

Uit de meest recente telling van Bruss’help bleek dat er eind 2022 meer dan 7.000 daklozen of slecht gehuisveste personen in Brussel wonen, een verviervoudiging sinds de eerste telling in 2008. Bovenop de reguliere opvang met ruim vijfduizend plaatsen komen er met het ‘koudeplan’ 155 noodplaatsen bij. Volgens daklozenorganisatie Doucheflux zal dit niet volstaan. Verstraeten: “Dat klopt, want in 2022 telde Bruss’Help 809 mensen op straat en dat aantal is volgens hulporganisaties alleen maar toegenomen. Dat het systeem ieder jaar compleet oververzadigd geraakt van zodra het koud wordt is hemeltergend, gezien de noodopvangcapaciteit nog nooit zo massief geweest is als vandaag en steeds meer miljoenen verslindt van de Brusselse begroting. In 2023 alleen ging er 25,7 miljoen euro naar noodopvang en in de periode 2018-2023 maar liefst 126 miljoen euro. Tegelijk wordt er nog steeds te weinig geïnvesteerd in structurele oplossingen en begeleiding die mensen opnieuw aan huisvesting helpt. De 3,2 miljoen euro die de Brusselse regering vorig jaar in Housing First investeerde -zes procent van het totale budget in de strijd tegen dakloosheid- beschreef Bruss’Help als ‘een druppel op een hete plaat’. Ook zal er niets wezenlijk veranderen als de migratieknoop niet opgelost wordt. De Brusselse regering moet het nodige doen om een sluitend asiel- en migratiebeleid mee mogelijk te maken. Na jaren ontkennen heeft minister Maron eindelijk moeten inzien en erkennen dat het daklozenprobleem gelieerd is aan migratie: zo is volgens hem zeventig procent van de mensen in de centra van Samusocial transmigrant. Dat is onhoudbaar.”

Verstraeten hekelt ook dat het meestal dezelfde gemeenten zijn die de meeste daklozen moeten opvangen: “Van de 155 nieuwe opvangplaatsen komen er meer dan honderd in mijn gemeente Anderlecht, terwijl wij al veel inspanningen hebben geleverd.”

Operatie Opkuis

Net omdat er niet genoeg noodopvangplaatsen zijn, werd er beslist om tijdelijk het station van Brussel-Zuid ’s nachts weer open te stellen, ondanks de problemen van de voorbije maanden. Ook de metrostations hanteren een tolerantiebeleid en laten dakloze mensen toe als het vriest. “In Brussel-Zuid wordt een aparte (open) ruimte voorzien, onder toezicht van de mensen van Securail. Het is belangrijk dat de veiligheid gegarandeerd blijft. We weten dat het alcohol- en drugsgebruik onder de daklozen de afgelopen jaren is toegenomen”, aldus Verstraeten.

Voor Verstraeten is de grote vraag welke inspanningen er geleverd zijn om de veiligheid in en rond Brussel-Zuid op lange termijn aan te pakken. “Tijdens de zomer kondigde minister van Binnenlandse Zaken Annelies Verlinden tijdens een grootschalige controleactie aan dat men de toenemende veiligheid in de stationsbuurt zou aanpakken en men verder zou gaan dan symptoombestrijding. Maron was er als de kippen bij om ook aandacht te vragen voor de sociale en gezondheidsproblemen. Intussen kan je je de vraag stellen of er in en rond het station veel veranderd is en zo ja, of de problemen niet gewoon verschoven zijn naar de omliggende buurten. Een kind voelt toch aan dat hier iets niet klopt: in de zomer kondigde men met veel bombarie aan alles te gaan oplossen, in de winter zegt men: allemaal naar het Zuidstation, bij gebrek aan beter. Het beleid in Brussel berust op permanente improvisatie.”

Paleizen van de Heizel

Volgens Verstraeten zijn er betere plaatsen dan het Zuidstation en de metrostations om daklozen beschutting te geven tijdens de winterprik: “Als men bijkomende opvangplaatsen wil voorzien, waarom opent men dan geen plaats in bijvoorbeeld de Heizelpaleizen? Plaats genoeg, de gebouwen worden door Brussels Expo, een vehikel van PS Brussel-Stad uitgebaat, ze staan een groot deel van de tijd leeg, en als men daar het grootste vaccinatiecentrum van het land kon openen, dan zal wat bijkomende noodopvang ook wel lukken. Zo ontziet men de reizigers en buurtbewoners rond metro- en treinstations die het de afgelopen jaren al meer dan genoeg te verduren hebben gehad qua overlast en problemen.”